Historia Kurkowego Bractwa Strzeleckiego w Witkowie zał.1742r.

Kurkowe Bractwo Strzeleckie w Witkowie zostało powołane do życia w dniu 14 września 1742 roku przez Jakuba Działyńskiego (1709 -1756), który jako dziedzic miasta i okolicznych włości nadał osobnym dokumentem przywileje dla Bractwa Strzeleckiego. Powołanie Bractwa nastąpiło dwa lata po uzyskaniu przez Witkowo praw miejskich, nadanych miastu w dniu 15 lipca 1740 roku przez króla Augusta III, który w "liście żelaznym", zwanym również lokacją "nowego miasta" lub "przywilejem wolności", zezwala Jakubowi Działyńskiemu na założenie miasta Witkowa. W tym okresie pojawia się też herb Witkowa "Oko opatrzności". Na okrągłej pieczęci z tego okresu widnieje napis w języku łacińskim -"Deus providebit" ,co oznacza "Bóg Widzi, Przewiduje".Przywileje dla Bractwa Strzeleckiego po śmierci Jakuba Działyńskiego potwierdziła wdowa po nim Konstancja z Cieleckich Działyńska. Na oryginale dokumentu widnieje data 6 maja 1763 roku. Kolejne potwierdzenie nadanych przywilejów następuje w dniu 25 lutego 1772 roku przez Antoniego Sułkowskiego (1735-1796), wojewodę gnieźnieńskiego (1775-1775) generała- lejtnanta wojsk koronnych. W dniu 23 stycznia 1766r. ożenił się on z wdową Konstancją Działyńską, która jako posag (prowent) wniosła 700 tyś. złp i dobra: miasto Witkowo, wieś Witkówko z przyległościami i tym samym stał się właścicielem majątku Witkowo. Oryginał tego bardzo ważnego dokumentu dla historii naszego miasta i bractwa kurkowego znajduje się w zbiorach Archiwum Państwowego w Poznaniu. W posiadaniu Bractwa jest fotokopia tego dokumentu, który dla naszych brackich potrzeb pozwoliłem sobie przetłumaczyć na język bardziej zrozumiały, zachowując jednocześnie styl i pisownie niektórych słów. Niestety z powodu stanu reprodukcji, nie wszystko udało się wyjaśnić do końca, a niektóre słowa nie zostały odczytane. Poniżej przedstawiono reprodukcję oryginalnego dokumentu oraz próbę jego tłumaczenia.

Fotokopia Statutu z 1742r. podpisanego przez Jakuba Działyńskiego

Fotokopia Statutu z 1742r. podpisanego przez Jakuba Działyńskiego

"Chcąc Miasteczko moje Witkowo do jak najlepszego przyprowadzić porządku, aby przykładem inszych Miast było Bractwo Strzeleckie. Więc niniejszym Instrumentem postanawiam toż Bractwo oraz pryncypialne dla niego kondycje jako to każdy propinatem (posiadający prawo wyszynku, sprzedaży piwa i gorzałki) będącym w Witkowie da wkupnego Złoty na Expens (koszt, wydatek) Bractwa tego, Będzie dwóch Starszych, których sobie bracia obiorą do których dyspozycje wszelkie Expendy należeć będą, kto zaś królestwo zdobył, jako kompensę pozwalam trzy wary Piwa zrobić wyszynkować przez najmniejsze daniny, tudziesz zwolny będzie od wszelkich danin pogłownego wszelakiego podatku. Każdy zaś król zostawi klejnot srebrny blachę waloru Tynfów Sześciu. To zaś królestwo wniesposobności wolno jeden, drugiemu sprzedać. Każdy z braci trzy tregery (strzały) mieć będzie, król zaś cztery. Pańskie także trzy tregery ( strzały) będą. Tarcz zaś będzie od strzelnicy na kroków Sto Dwadzieścia.

 

Który to Przywilej ręką własną przy położeniu pieczęci mojej podpisuję.
Data 14 7bris (septembris - wrzesień) Ano1742do.
Jakub Działyński (pieczęć herbowa Ogończyk)

To prawo bractwu strzeleckiemu podpisane Pamięci Męża mego aprobuje i własną ręką podpisuje.
Ponownie konfirmuje....
25 luty 1772
M.Z Działyński A. Sułkowski

Dnia 6 maja R 1763.
K. Działyńska (pieczęć okrągła herbowa)(pieczęć okrągła herbowa Sulima)"

Tłumaczenie własne autora

W Witkowie, jak podają dokumenty archiwalne oraz spisy urzędowe i kościelne w tym czasie zamieszkuje około 1000 mieszkańców, w tym 50 rzemieślników, a po nowej lokacji miasta przybywają do Witkowa osadnicy niemieccy wyznania luterańskiego, było to około 60 rodzin Szwabów z Turyngii, głównie rzemieślników. Mieszkało w Witkowie również kilka rodzin pochodzenia żydowskiego. Zarówno Niemcy, jak i Żydzi mieli swoje domy modlitw oraz szkoły. Miasto pomimo trudnej sytuacji geopolitycznej, panującemu w kraju chaosowi, politycznej słabości i bezwładu władzy w trakcje trwania tak zwanej "wojny siedmioletniej1756-1763", gdzie dochodziło do rekwizycji, niszczenia dobytku, przez obce wojska pruskie i rosyjskie, które grasowały w granicach kraju w tym i w Wielkopolsce powoli się rozwijało i zmieniało swój rolniczy charakter na miejski z rozwijającym się rzemiosłem i zaczynało konkurować z Powidzem czy Mielżynem.

Należy przypuszczać, że wszystkie te niebezpieczeństwa grożące mieszkańcom z zewnątrz oraz wzrost zamożności mieszkańców spowodował potrzebę zorganizowania się w zwartą siłę zdolną do odparcia ewentualnego zagrożenia. To było głównym powodem powołania Bractwa Strzeleckiego, którego każdy członek był obowiązany do posiadania własnej broni palnej. Członkowie bractwa mieli obowiązek ćwiczyć się w sztuce strzeleckiej, która w czasie pokoju przynosiła dla najlepszych strzelców znaczne przywileje finansowe i zaszczyty określone w przytoczonym "statucie", ale też broniła mieszkańców w czasie wojny. Wspólne treningi i zawody strzeleckie jednoczyły ludzi różnych rzemiosł i zawodów, a przynależność do Bractwa Strzeleckiego wyrabiała poczucie karności i dyscypliny. Tak bardzo potrzebnej w zorganizowanym działaniu, szczególnie w sytuacjach zagrożenia. Organizacja w tych latach skupiała głownie mieszkańców miasta narodowości polskiej i wyznania katolickiego. Bractwo Strzeleckie posiadało wyznaczone przez właściciela miasta miejsce, gdzie odbywały się strzelania do kura i tarcz królewskich, było to miejsce bez wałów i osłon oraz tak zwany "celestat" miejsce spotkań członków Bractwa. Szkolenie w dużych miastach tak zwanych "warownych" przebiegało inaczej, a w takich nowo powstałych miastach jak Witkowo opierało się na innych zasadach i ograniczało się do obrony majątku właściciela miasta i dobytku poszczególnych mieszkańców miasta. Niestety brak danych archiwalnych, które może istnieją i należy podjąć trud ich odszukania, który by pozwolił w sposób szczegółowy na opisanie tego pierwszego okresu działalności Bractwa Strzeleckiego w Witkowie, szczególnie Bractw tworzących się w małych miastach takich, które w tym czasie dopiero budowały zręby swojej miejskiej społeczności.


Pierwszy okres działalności Bractwa Strzeleckiego w Witkowie zamyka I i II rozbiór Polski. Okres ten od powstania do rozbiorów charakteryzował się rozkwitem działalności Bractw Strzeleckich i utrwalaniem wspólnej tradycji brackiej do obrony nie tylko swoich miast, ale i całej Ojczyzny. W efekcie rozbiorów Wielkopolska znalazła się z zaborze pruskim, w tych nowych warunkach przed Bractwami Strzeleckimi stanęły inne cele, szczególnie działających w małych miasteczkach takich jak Witkowo, gdzie społeczność była zdominowana przez Polaków. W tych Bractwach szczególną wagę przywiązywano do kultywowania dawnych tradycji, podkreślania swojej polskości, opieraniu się germanizacji i nie utraceniu swojego polskiego charakteru.

Następuje dalszy rozwój miasta Witkowa i tak jak podaje publikacja "Dzieje Witkowa" liczba ludności w 1794r. wynosi około 1600 mieszkańców, rozwija się rzemiosło zrzeszając w wspólnym cechu 83 rzemieślników w tym: 43 szewców, 7 sukienników, 3 cieśli, 3 krawców, 2 ślusarzy, 5 garbarzy, 3 stolarzy, 2 tkaczy, 3 cukierników, 5 młynarzy, 2 piekarzy. Niektórzy z nich działali w Bractwie Strzeleckim i byli przygotowani do wzięcia udziału w powstaniu walcząc w oddziałach powstańczych insurekcji kościuszkowskiej, która nie ominęła naszych okolic. Stacjonowały tu odziały powstańcze, które 22 sierpnia 1794 roku pod dowództwem gen. Jana Lipskiego, dziedzica dóbr czerniejewskich nocą zaatakowały i zdobyły Gniezno. Powstańcy pochodzili z okolicznych miejscowości w tym z Witkowa. Nie można stwierdzić, czy byli wśród nich członkowie Bractwa Strzeleckiego.

Bractwo musiało stawić czoła nowej niełatwej rzeczywistości, władze pruskie w okresie Wielkiego Księstwa Poznańskiego rozpoczęły okres wzmożonej germanizacji, rozpoczęła się kolonizacja, wykup polskich majątków ziemskich, a wraz z napływem urzędników pruskich przybyli nowi osadnicy pochodzenia niemieckiego. Następują ograniczenia w używaniu języka polskiego w szkołach i urzędach. Zaborca zaczyna coraz ostrzej prowadzić swoją antypolską politykę wprowadzając do Bractw Strzeleckich działających na terenie Wielkopolski mieszkańców narodowości niemieckiej i zmieniając ich statuty na statuty w języku niemieckim. Natomiast w tych bractwach, które oparły się takiej polityce władze pruskie zakazują prowadzenia strzelań brackich, a niejednokrotnie konfiskują im broń i odbierają strzelnice. Dla Bractwa Strzeleckiego w Witkowie rozpoczął się trudny okres , to czas walki o swoje przetrwanie i dochowanie wierności swoim tradycjom. Walka ta trwała do odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918r.

Odzyskanie niepodległości, poprzedzone zwycięskim powstaniem wielkopolskim, w którym brali również członkowie Bractwa Strzeleckiego z Witkowa często wykorzystując swoją broń bracką do walki w powstaniu w tak zwanej "kompani Witkowskiej" lub przejmując władze i rozbrajając żołnierzy niemieckich stacjonujących w budynku szkoły powszechnej w Witkowie. Należeli do nich: Stanisław Gaworzewski, Aleksander Knast, Józef Roesler, Jan Strużyna, Aleksander Ogórkiewicz, Wacław Knast, Wacław Konieczyński, Zygmunt Tomczak, Zygmunt Łuszczyński. Zwycięskie Powstanie Wielkopolskie umożliwiło powrót do tradycji i spowodowało spontaniczny rozwój bractw strzeleckich, które za swe główne hasło uznały dewizę: " Ćwicz oko i dłonie w ojczyzny obronie".

W myśl rozporządzenia Wojewody Poznańskiego z dnia 12 lipca 1920 roku w przedmiocie bractw strzeleckich na obszarze województwa, moc utraciły obowiązujące wszystkie statuty Bractw Strzeleckich pisane w języku polskim lub niemieckim. W tym czasie wraz ze zmianą Statutu, który zatwierdził starosta gnieźnieński, następuje prawdopodobnie zmiana nazwy Bractwa, na "Kurkowe Bractwo Strzeleckie w Witkowie zał. 1742r." Zaczęto również używać okrągłej pieczęci.

Pieczęć okrągła, której odciski widnieją na posiadanych fotokopiach dokumentów.

Pieczęć okrągła, której odciski widnieją na posiadanych fotokopiach dokumentów.

Po odrodzeniu się Rzeczypospolitej zrodziła się idea utworzenia organizacji jednoczącej bractwa strzeleckie. W dniu 7 sierpnia 1922 roku na I Zjeździe Delegatów w Poznaniu podjęto decyzję o utworzeniu Zjednoczenia Bractw Strzeleckich Zachodnich Ziem Polskich. Na II Zjedzie w 1925 roku w Bydgoszczy zmieniono nazwę na Zjednoczenie Bractw Strzeleckich RP, kolejny II Kongres Zjednoczenia rozpoczął obrady 13 sierpnia 1927 r. w Grudziądzu. Przy znacznej frekwencji delegatów, dokonano statutowej zmiany nazwy zjednoczenia na: " Zjednoczenie Kurkowych Bractw Strzeleckich Rzeczypospolitej Polskiej." Warto odnotować, że w tym czasie do Zjednoczenia zgłosiła akces kolejna grupa Bractw wielkopolskich w tym Kurkowe Bractwo Strzeleckie z Witkowa zał.1742r.

Z inicjatywy Neumanna i Gaworzewskiego zaktywizowało swoją działalność Kurkowe Bractwo Strzeleckie. Po zawodach strzeleckich odbywających się w Zielone Świątki, zwołano zebranie i zaproponowano wpisanie bractwa do rejestru sądowego, przystąpienie do Zjednoczenia Bractw Kurkowych w Poznaniu, podjęcie prac nad rozbudową strzelnicy, zakup jednolitego umundurowania dla braci i podjęcia kroków w celu przyciągnięcia nowych członków. Pierwszym widocznym efektem tych działań był imponujący pochód zorganizowany 15 września 1929 roku, w którym 30 nowo umundurowanych braci udało się na teren strzelnicy, by tam walczyć o godność Króla żniwnego. Do pochodu przyłączyli się wszyscy starsi i zasłużeni obywatele miasta, jak Aleksander Knast, Zygmunt Łuszczewski, Aleksander Ogórkiewicz, Aleksander Perlicki, Józef Połczyński. Koronę Króla zdobył tego dnia naczelnik poczty Kozłowski, a wieczorem po strzelaniu, wygłoszono uroczyste przemówienia. Nieco później, w marcu 1930 roku, Bractwo Kurkowe przy pomocy wojska ukończyło przy drodze do Wrześni budowę strzelnicy na sześć stanowisk, z której mogli korzystać również członkowie Przysposobienia wojskowego.


W dniu 1.04.1935r. do Rejestru Stowarzyszeń i Związków pod pozycją 442 na mocy Zarządu z dnia 26.03.1934 r. Nr BPV 1a/261/34 zarejestrowano stowarzyszenie zwykłe, reprezentowane przez Kazimierza Deskowskiego - Prezesa i Waleriana Wandela - sekretarza, którego terenem działania jest miasto Witkowo. Nazwa stowarzyszenia: Kurkowe Bractwo Strzeleckie w Witkowie zał. 1742 r. Celem stowarzyszenia jest: pielęgnowanie wśród członków świadomości i poczucia obowiązków państwowych i obywatelskich, szerzenie ducha państwowego i obywatelskiego, podtrzymywanie wiekowej tradycji Kurkowych Bractw Strzeleckich. Natomiast środki działania Bractwa to: udzielanie wzajemnej życzliwej pomocy i utrzymania życia towarzyskiego, organizowanie zawodów strzeleckich z udostępnieniem strzelnicy pokrewnym towarzystwom i organizacjom wychowania fizycznego i przysposobienia wojskowego za odpowiednim wynagrodzeniem. Jest to kolejna trzecia rejestracja Bractwa na przestrzeni swojego istnienia związana ze zmianą przepisów o stowarzyszeniach i zmianą Statutu. Była to ostatnia tak poważna zmiana przed wybuchem II wojny światowej.

W roku 1936 Prezesem Bractwa zostaje wybrany Stanisław Gaworzewski, dyrektor Banku Spółdzielczego, pełnił również funkcję honorowego Burmistrz Witkowa, a w skład Zarządu weszli:

  • Wiceprezes Aleksander Knast,
  • Sekretarz Maksymilian Wisiorek,
  • Skarbnik Leon Danecki,
  • Strzelmistrz Jan Strużyna,
  • Gospodarz Jerzy Grzechowiak,
  • Radny Aleksander Ogórkiewicz,
  • Radny Stanisław Dziatkiewicz,
  • Z-ca sekretarza Józef Roesler,
  • Komendant Leon Domański,
  • Z-ca sekretarza Franciszek Zawada.

Pogarszająca się sytuacja polityczna oraz liczne wystąpienia antypolskie na terenie Gdańska było powodem zwołania ostatniego - V Kongresu Zjednoczenia, zorganizowany został on w dniach od 15 do 20 sierpnia 1936 roku w Gdyni, miał zbliżyć mieszkańców innych regionów kraju do Bałtyku i eksponować jego znaczenie dla Polski. Delegaci mogli osobiście zapoznać się z niedawno zbudowanym miastem i portem, będącymi symbolami otwarcia się Polski na świat. Kongres wypadł bardzo okazale, pomimo znacznej odległości i niedogodności podróży zgromadził 856 uczestników i 63 sztandary reprezentowały 86 Bractwa. W Kongresie Zjednoczeniowym brała 10 osobowa delegacja z Witkowa, prawdopodobnie na czele delegacji stał Prezes Bractwa Stanisław Gaworzewski. W składzie delegacji jak wynika z dokumentów nie było pocztu sztandarowego ze sztandarem.

W dniu 07.03.1937 roku jak wynika z posiadanych fotokopii dokumentów na Walnym zebraniu bractwa wybrano władze Bractwa w ilości 12 członków Zarządu bractwa.
(Statut Bractwa przewidywał 10 członków ):

Prezes: Stanisław Gaworzewski - dyrektor banku

Vice-prezes: Aleksander Knast - mistrz piekarski

Sekretarz: Maksymilian Wisiorek - kierownik szkoły

Zastępca Sekretarza: Józef Roesler -restaurator

Skarbnik: Leon Danecki - mistrz siodlarski

Gospodarz: Jerzy Grzechowiak - mistrz blacharski

Strzelmistrz: Jan Strużyna - mistrz elektrotechnik

Chorąży: Aleksander Ogórkiewicz - mistrz rzeźnicki

Podchorąży:

  • Wacław Knast - mistrz piekarski,
  • Józef Roesler - restaurator

Radny:

  • Aleksander Ogórkiewicz,
  • Stanisław Dziatkiewicz - mistrz kowalski

Komisja Rewizyjna:

  • Wacław Konieczyński - dentysta,
  • Józef Roesler - restaurator,
  • Stanisław Dziatkiewicz.

Sąd Honorowy:

  • Bronisław Kazimierczak - proboszcz,
  • Józef Połczyński - kupiec,
  • Aleksander Knast,
  • Aleksander Ogórkiewicz,
  • Wacław Konieczyński.

Zastępcy sądu:

  • Wacław Kanast,
  • Zygmunt Tomczak - rolnik.

Delegat:

  • Stanisław Gaworzewski,
  • Aleksander Knast.

Urząd wojewódzki w dniu 25.03.1937r. jak wynika z posiadanych fotokopii dokumentów, nakazał zmniejszyć liczbę członków Zarządu do 10 zgodnie z wymogami Statutu. Zarząd Bractwa Kurkowego na swoim posiedzeniu w dniu 19.04.1937 dokonał zmian, wykreślając ze składu Zarządu dwa stanowiska podchorążych. Poinformował o tym w osobnym piśmie Starostwo powiatowe w Gnieźnie w dniu 29.04.1937r. Ogólna liczba członków w tym okresie wynosiła 30 braci, a przynależność do Kurkowego Bractwa Strzeleckiego była ogromnym wyróżnieniem.

Ostatnim dokumentem, który został wysłany do władz państwowych II RP przed wybuchem wojny był dokument, którego fotokopia znajduje się w posiadaniu Bractwa, jest on skierowany w dniu 21.02.1939 r. do Wydziału spraw politycznych Urzędu Wojewódzkiego w Poznaniu, i z niego wiadomo, że Bractwo liczyło 23 członków w tym 10 członków zarządu, a siedzibą Bractwa był lokal Stanisława Bielawskiego, Witkowo, Rynek.
Pismo podpisał starosta powiatowy Kasprzak.

Wybuch II wojny światowej położył kres działalności bractw strzeleckich. Władze okupacyjne skonfiskowały broń, zajęły strzelnice i inne obiekty. Wielu członków organizacji straciło życie. Część mienia bractw została zniszczona, część uległa rozproszeniu. Losy wojenne członków Kurkowego Bractwa Strzeleckiego były różne i nie do końca jeszcze zbadane, część zmobilizowana w 1939 roku brała udział w kampanii wrześniowej, inni tak jak na przykład Wacław Knast, Stanisław Knast, Jan Strużyna wraz z rodzinami jak wielu innych mieszkańców Witkowa, zostali wysiedleni do Generalnej Guberni lub Niemiec. Wielu z nich do Witkowa wróciło dopiero po wojnie lub osiedlili się w innych rejonach Polski. Prezes Bractwa Stanisław Gaworzewski za swoją polityczną i społeczną działalność został w 1939 roku aresztowany przez Niemców i wraz z synami przewieziony do obozu koncentracyjnego w Dachau. Następnie przewieziony do obozu Mauthausen - Gusen, gdzie w 1940r. zostaje zamordowany wraz z synem. Szczególnym represjom ze strony okupanta byli poddawani weterani Powstania Wielkopolskiego.

Po wyzwoleniu Witkowa w styczniu 1945r. miasto powoli wracało do życia, powracali mieszkańcy wywiezieni do Generalnej Guberni i z przymusowych robót z Niemiec. Wielu z nich utraciło swój majątek i to zarówno w związku z działaniami wojennymi, czy też później w wyniku działań podejmowanych przez nową władzę komunistyczną. Znaleźli się oni w całkiem nowej rzeczywistości. Władze te uznały, że organizacje przedwojenne są zagrożeniem dla "demokratycznego" ustroju państwa, gdyż były one o charakterze chrześcijańskim i narodowym, a ich członków uznano za obcych klasowo. Poważnym utrudnieniem dla Bractwa w Witkowie był fakt wprowadzenia w 1945r. przepisu zabraniającego posiadania broni palnej i zobowiązywały posiadaczy broni do jej niezwłocznego przekazania odpowiednim organom. Jak wynika z ustnych przekazów naocznego świadka tamtych wydarzeń Kazimierza Knasta, syna jednego z ostatnich Królów Kurkowych Stanisława Knasta. Kurkowe Bractwo Strzeleckie w Witkowie po wojnie nie wznowiło swojej działalności, ówczesna sytuacja polityczna oraz narastający terror stalinowski, budzący strach i powodujący różnego rodzaju represje wręcz nie sprzyjał takiej aktywności.

W 1951 roku na podstawie Rozporządzenia nastąpiło formalne rozwiązanie Kurkowych Bractw Strzeleckich w Polsce. Majątek będący w posiadaniu poszczególnych Bractw zastał przejęty na rzecz Skarbu Państwa i w wielu przypadkach przekazano go w użytkowanie Lidze Przyjaciół Żołnierza, przekształconą w późniejszych czasach na Ligę Obrony Kraju. Na mocy Postanowienia Sądu w Słupcy Wydział Ksiąg Wieczystych z dnia 6 stycznia1995r. nieruchomości zapisane w księdze wieczystej na Kurkowe Bractwo Strzeleckiego w Witkowie zał. w 1742r. w postaci nieruchomości położonych w Witkowie przy ul. Wrzesińskiej, działki nr.507/1, 507,2, 507/3 o łącznym obszarze 3.04.04 ha, teren zielony, tak zwana "Strzelnica" będące w latach pięćdziesiątych przejęte przez Skarb Państwa zostały skomunalizowane i przekazane do Gminy Witkowo. Dzisiaj jedynymi widocznymi śladami po Bractwie pozostały wały strzelnicy, a dawny Park Bracki, gdzie w 1930 roku członkowie Bractwa posadzili drzewa, dzięki władzom Gminy, dalej jest miejscem chętnie odwiedzanym przez mieszkańców Witkowa. Powstał, również w tym rejonie nowy kompleks boisk sportowych o sztucznej nawierzchni typu "Orlik". Nie ma już dzisiaj w Witkowie uroczystych przemarszów przez miasto, tradycyjnych strzelań oraz strzałów z działa. Zamarła trzy wiekowa tradycja. Jedynie w nielicznych rodzinnych domach w Witkowie, pozostały pojedyncze pamiątki, skrzętnie przechowywane przez potomków członków Kurkowego Bractwa Strzeleckiego w Witkowie zał.1742r.


Odzyskanie na początku lat dziewięćdziesiątych przez Polskę pełnej suwerenności, spowodowało, że tradycje brackie zaczęły się odradzać. Reaktywowały się dawne bractwa z okolic Witkowa, między innymi we Wrześni, Wągrowcu, Mieścisku, a w roku 1987 w Kórniku. To właśnie w tym mieście zorganizowano w 1991 roku spotkanie, na którym podjęto decyzję o reaktywowaniu Zjednoczenia Kurkowych Bractw Strzeleckich RP.

W maju 2001r. we Wrześni Zjazd Delegatów Zjednoczenia, który był zarazem I Konferencją Programową przyjmuje uchwałą dokument zatytułowany "700 lat tradycji, 10 lat teraźniejszości i co dalej". Aktualnie Zjednoczenie zrzesza 106 bractw przynależnych organizacyjnie do 9 okręgów: bydgoskiego, centralnego, krakowskiego, leszczyńskiego, ostrowskiego, poznańskiego, pomorskiego, śląskiego i szamotulskiego.

Na początku 2011 roku wystąpiłem z inicjatywą reaktywacji Bractwa w Witkowie, niestety było to niemożliwe ze względów formalnoprawnych, zaproponowałem więc założenie Stowarzyszenia, które było by kontynuatorem działalności i spadkobiercą tradycji Kurkowego Bractwa Strzeleckiego w Witkowie założonego w 1742 r. przez Jakuba Działyńskiego. W dniu 18 marca 2011 roku przy poparciu 27 członków założycieli, w tym Burmistrza Witkowa Krzysztofa Szkudlarka, na zebraniu założycielskim wyłoniono trzy osobowy komitet założycielski w osobach: Bogusław Mołodecki, Tomasz Deskowski, Marian Musielski i upoważniono go do czynności związanych z rejestracją Stowarzyszenia.

W dniu 30.09.2011 roku odbyło się I Walne Zebranie członków Stowarzyszenia: Kurkowe Bractwo Strzeleckie w Witkowie zał. 1742r. w trakcie którego, zgodnie ze Statutem dokonano wyboru Władz Bractwa w osobach:

  1. Bogusław Mołodecki - Prezes Zarządu - Hetman Bractwa
  2. Wiktor Knast - Wiceprezes Zarządu - Kanclerz Pieczęci Bractwa
  3. Tomasz Deskowski - Sekretarz - Strażnik Pergaminu
  4. Henryk Flieger - Skarbnik - Strażnik Skarbu
  5. Roman Bąk - Strzelmistrz - Strażnik Broni

Komisji Rewizyjnej w składzie:

  1. Marian Musielski - przewodniczący komisji rewizyjnej,
  2. Marek Grzybowski - członek komisji rewizyjnej,
  3. Paweł Lisiak - członek komisji rewizyjnej.

Wybrane władze Stowarzyszenia przystąpiły do opracowania planów pracy oraz innych dokumentów przewidzianych w Statucie. Rozpoczął się nowy okres w 270. letniej historii Bractwa. W zakresie działalności stowarzyszenia głównymi celami Bractwa jest krzewienie świadomości patriotycznej i obywatelskiej oraz odpowiedzialności względem Rzeczypospolitej Polskiej, pielęgnowanie wielowiekowej tradycji i obyczajów Kurkowego Bractwa Strzeleckiego w Witkowie oraz szerzenie idei Kurkowego Bractwa Strzeleckiego w celu umacniania w społeczności lokalnej więzi między ludźmi. W dniu 24.04.2015 roku odbyło się Walne Zebranie członków Stowarzyszenia: Kurkowe Bractwo Strzeleckie w Witkowie zał. 1742r. w trakcie którego, zgodnie ze Statutem dokonano wyboru Władz Bractwa w osobach:

  1. Bogusław Mołodecki - Prezes Zarządu - Hetman Bractwa
  2. Wiktor Knast - Wiceprezes Zarządu - Kanclerz Pieczęci Bractwa
  3. Andrzej Malik - Sekretarz - Strażnik Pergaminu
  4. Henryk Flieger - Skarbnik - Strażnik Skarbu
  5. Roman Bąk - Strzelmistrz - Strażnik Broni
  6. Mieczysław Knast ? Chorąży ? Strażnik Sztandaru

Komisji Rewizyjnej w składzie:

  1. Marian Musielski - przewodniczący komisji rewizyjnej,
  2. Marek Lewandowski - członek komisji rewizyjnej,
  3. Marek Sucholas - członek komisji rewizyjnej.

 

Źródła:

  • Praca zbiorowa pod redakcją Przemysława Hausera., Dzieje Witkowa, Poznań 2010.
  • Jakubiak T., Kurkowe Bractwa Strzeleckie W Wielkopolsce, Poznań1986.
  • Wieliczka Z., Powiat Witkowski w okresie rewolucji niemieckiej 1918-1919, wydanie nowe poszerzone pod redakcją Grzegorza Musidlaka, Witkowo 2008.
  • Protokół z zebrania założycielskiego Stowarzyszenia którego nazwa brzmi: Kurkowe Bractwo Strzeleckie w Witkowie zał. 1742r. z dnia18 marca 2011,Witkowo 2011.
  • Fotokopia Strony z Rejestru stowarzyszeń i związków z dnia 1.04.1935r.
  • Fotokopia Pisma Prezesa Bractwa do Urzędu Wojewódzkiego w Poznaniu z dnia 9.03 1937r. w sprawie: zmiany Zarządu Bractwa.
  • Fotokopia Pisma Prezesa Bractwa do Urzędu Wojewódzkiego w Poznaniu z dnia 19.04 1937r. w sprawie: zmiany Zarządu Bractwa.
  • Fotokopia Pisma Starosty Powiatowego do Urzędu Wojewódzkiego w Poznaniu z dnia 21.02.1939r. w sprawie: zmiany Zarządu Bractwa.
  • Protokół z I Walnego Zebrania członków Stowarzyszenia: Kurkowego Bractwa Strzeleckiego w Witkowie zał. 1742r. z dnia 30.09.2011,Witkowo 2011.
  • Fotokopia odcisku pieczęci "Kurkowego Bractwa Strzeleckiego w Witkowie zał. 1742r."
  • Fotokopia Statutu z 1742 r. podpisanego przez Jakuba Działyńskiego.

Bogusław Mołodecki