Początkowo strzelano z łuków i kusz, a od około XVI wieku za czasów króla Henryka Walezego z broni palnej (rusznice, hakownice) (...). Bractwa strzeleckie powstawały w miastach ufortyfikowanych jak i nieufortyfikowanych, np. Witkowo, w celu obrony przed wrogimi podjazdami sąsiadów, przed złodziejami i awanturnikami. Powstały więc bractwa łucznicze, kusznicze, bractwa kurkowe, bractwa rycerskie, a nawet szkoły rycerskie. Posiadały własne statuty (ustawy) zatwierdzone przez panujących królów, właścicieli miast lub burmistrzów. W statutach określano cel istnienia, obyczaje, obowiązki, przywileje, ewentualne kary porządkowe, finanse, gospodarkę majątkiem oraz własną organizację wewnętrzną. Wśród braci strzeleckich były różne funkcje i stanowiska. Bractwa strzeleckie zależnie od wielkości i zamożności posiadały własny plac ćwiczeń, strzelnice, zbrojownie, ogrody zabaw, klejnoty brackie, a nawet własne siedziby. Podstawowym obowiązkiem członków bractwa były systematyczne ćwiczenia zręcznościowe, ćwiczenia strzeleckie i gotowość do obrony wg hasła: "Ćwicz oko i dłonie w Ojczyzny obronie". Ich sprawdzianem były organizowane zawody i konkursy strzeleckie, połączone z ucztami i zabawami. W Polsce najważniejsze i obowiązkowe dla wszystkich członków lokalnych bractw były zawody organizowane w drugi dzień Zielonych Świąt, które miały bardzo uroczysty charakter i trwały do czwartku, w niektórych miastach do pierwszej niedzieli po Zielonych Świętach (...). Drugi okres w historii bractw strzeleckich, to okres zaborów, do odzyskania niepodległości Polski w 1918 roku. W zaborze rosyjskim bractwa w zasadzie przestały istnieć. W zaborze pruskim powstały niemieckie związki strzeleckie. Polskie bractwa miały dwie możliwości: albo ulec zniszczeniu, albo zachować polski charakter licząc się z trudnościami ze strony zaborcy. Trzeci okres w historii bractw strzeleckich to okres międzywojenny (1918-1939), kiedy to ponownie powołano bractwa kurkowe, których hasłem było: "Bóg, Honor, Ojczyzna" (...). Po II wojnie światowej, władze nie dopuściły do reaktywacji Kurkowych Bractw Strzeleckich, a ich majątek ostatecznie w 1951 roku został przejęty przez Skarb Państwa. Obecnie w wielu miastach podejmowane są próby ponownego powołania do życia KBS.

W Witkowie historia bractwa strzeleckiego wiąże się z rokiem 1742 i 14 września tego roku. Wtedy to hrabia Jakub Działyński właściciel i dziedzic Witkowa w swoim miasteczku powołał Bractwo Strzeleckie. Tekst oryginalny tego dokumentu z interpretacją (w nawiasach) staropolskich i obcych wyrazów:
"Chcąc Miasteczko moje Witkowo, do najlepszego przyprowadzić porządku, aby przykładem innych Miast było Bractwo Strzeleckie, więc niniejszym Instrumentem (dokumentem) postanawiam toż Bractwo oraz pryncypialne (główne, naczelne) do niego należące kondycje (stany społ.). Jako każdy Posesjonatem (właścicielem nieruchomości) będący w Witkowie da wkupnego (wpłaci) Złoty na Expens (wkład, budżet) Bractwa tego będą Dwuch Starszych których sobie Bracia odbiorą do których Dyspozycje wszelkich Expensy (wydatków) należeć będą. Kto zaś Królestwo ubije (zostanie królem strzelania) w rekompensę pozwalam trzy wary Piwa zrobić wyszynkować przez (bez) najmniejszej daniny tudziesz wolny będzie od wszelkich danin pogłownego wszelkiego podatku. Każdy zaś król (król strzelania) zostawi (wzbogaci) klejnot srebrną blachą walorów Tynfów sześciu (Tynf tj. srebrna moneta 18-30 gramów wartości 1 zł.) To zaś królestwo w niesposobności (przy rezygnacji) wolno jeden drugiemu sprzedać. Każdy z braci trzy trafany (oddane strzały - trafienia) mieć będzie. Król zaś cztery Pańskie także trzy trafany będą. Tarcza będzie od strzelnicy na kroków sto dwadzieścia, który to przywilej Ręką własną przy położeniu pieczęci swojej podpisuję".
Data: 14.7 bris (września) 1742. J. Działyński Ch. Kal. (chorąży kaliski).
To prawo bractwu Strzeleckiemu podpisane od Św. pamięci Męża Mego Ja aprobuję i własną Ręką podpisuję.
Dnia 6. Maja. 1763
K. Działyńska (W Mal) (Wojewodzianka Malborska)
Równie konfirmuję (potwierdzam) et supre w Lesznie 11. July (lipiec) 1772
Xże Ant. Sułkowski
M. z Działyńskich Xżna Sułkowska (Maria z Działyńskich Księżna Sułkowska)