Serdecznie witamy na stronie internetowej Kurkowego Bractwa Strzeleckiego w Witkowie

Historia Kurkowego Bractwa Strzeleckiego w Witkowie zał.1742r.

Pierwszy okres działalności Bractwa Strzeleckiego w Witkowie zamyka I i II rozbiór Polski. Okres ten od powstania do rozbiorów charakteryzował się rozkwitem działalności Bractw Strzeleckich i utrwalaniem wspólnej tradycji brackiej do obrony nie tylko swoich miast, ale i całej Ojczyzny. W efekcie rozbiorów Wielkopolska znalazła się z zaborze pruskim, w tych nowych warunkach przed Bractwami Strzeleckimi stanęły inne cele, szczególnie działających w małych miasteczkach takich jak Witkowo, gdzie społeczność była zdominowana przez Polaków. W tych Bractwach szczególną wagę przywiązywano do kultywowania dawnych tradycji, podkreślania swojej polskości, opieraniu się germanizacji i nie utraceniu swojego polskiego charakteru.

Następuje dalszy rozwój miasta Witkowa i tak jak podaje publikacja "Dzieje Witkowa" liczba ludności w 1794r. wynosi około 1600 mieszkańców, rozwija się rzemiosło zrzeszając w wspólnym cechu 83 rzemieślników w tym: 43 szewców, 7 sukienników, 3 cieśli, 3 krawców, 2 ślusarzy, 5 garbarzy, 3 stolarzy, 2 tkaczy, 3 cukierników, 5 młynarzy, 2 piekarzy. Niektórzy z nich działali w Bractwie Strzeleckim i byli przygotowani do wzięcia udziału w powstaniu walcząc w oddziałach powstańczych insurekcji kościuszkowskiej, która nie ominęła naszych okolic. Stacjonowały tu odziały powstańcze, które 22 sierpnia 1794 roku pod dowództwem gen. Jana Lipskiego, dziedzica dóbr czerniejewskich nocą zaatakowały i zdobyły Gniezno. Powstańcy pochodzili z okolicznych miejscowości w tym z Witkowa. Nie można stwierdzić, czy byli wśród nich członkowie Bractwa Strzeleckiego.

Bractwo musiało stawić czoła nowej niełatwej rzeczywistości, władze pruskie w okresie Wielkiego Księstwa Poznańskiego rozpoczęły okres wzmożonej germanizacji, rozpoczęła się kolonizacja, wykup polskich majątków ziemskich, a wraz z napływem urzędników pruskich przybyli nowi osadnicy pochodzenia niemieckiego. Następują ograniczenia w używaniu języka polskiego w szkołach i urzędach. Zaborca zaczyna coraz ostrzej prowadzić swoją antypolską politykę wprowadzając do Bractw Strzeleckich działających na terenie Wielkopolski mieszkańców narodowości niemieckiej i zmieniając ich statuty na statuty w języku niemieckim. Natomiast w tych bractwach, które oparły się takiej polityce władze pruskie zakazują prowadzenia strzelań brackich, a niejednokrotnie konfiskują im broń i odbierają strzelnice. Dla Bractwa Strzeleckiego w Witkowie rozpoczął się trudny okres , to czas walki o swoje przetrwanie i dochowanie wierności swoim tradycjom. Walka ta trwała do odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918r.

Odzyskanie niepodległości, poprzedzone zwycięskim powstaniem wielkopolskim, w którym brali również członkowie Bractwa Strzeleckiego z Witkowa często wykorzystując swoją broń bracką do walki w powstaniu w tak zwanej "kompani Witkowskiej" lub przejmując władze i rozbrajając żołnierzy niemieckich stacjonujących w budynku szkoły powszechnej w Witkowie. Należeli do nich: Stanisław Gaworzewski, Aleksander Knast, Józef Roesler, Jan Strużyna, Aleksander Ogórkiewicz, Wacław Knast, Wacław Konieczyński, Zygmunt Tomczak, Zygmunt Łuszczyński. Zwycięskie Powstanie Wielkopolskie umożliwiło powrót do tradycji i spowodowało spontaniczny rozwój bractw strzeleckich, które za swe główne hasło uznały dewizę: " Ćwicz oko i dłonie w ojczyzny obronie".

W myśl rozporządzenia Wojewody Poznańskiego z dnia 12 lipca 1920 roku w przedmiocie bractw strzeleckich na obszarze województwa, moc utraciły obowiązujące wszystkie statuty Bractw Strzeleckich pisane w języku polskim lub niemieckim. W tym czasie wraz ze zmianą Statutu, który zatwierdził starosta gnieźnieński, następuje prawdopodobnie zmiana nazwy Bractwa, na "Kurkowe Bractwo Strzeleckie w Witkowie zał. 1742r." Zaczęto również używać okrągłej pieczęci.

Pieczęć okrągła, której odciski widnieją na posiadanych fotokopiach dokumentów.

Pieczęć okrągła, której odciski widnieją na posiadanych fotokopiach dokumentów.

Po odrodzeniu się Rzeczypospolitej zrodziła się idea utworzenia organizacji jednoczącej bractwa strzeleckie. W dniu 7 sierpnia 1922 roku na I Zjeździe Delegatów w Poznaniu podjęto decyzję o utworzeniu Zjednoczenia Bractw Strzeleckich Zachodnich Ziem Polskich. Na II Zjedzie w 1925 roku w Bydgoszczy zmieniono nazwę na Zjednoczenie Bractw Strzeleckich RP, kolejny II Kongres Zjednoczenia rozpoczął obrady 13 sierpnia 1927 r. w Grudziądzu. Przy znacznej frekwencji delegatów, dokonano statutowej zmiany nazwy zjednoczenia na: " Zjednoczenie Kurkowych Bractw Strzeleckich Rzeczypospolitej Polskiej." Warto odnotować, że w tym czasie do Zjednoczenia zgłosiła akces kolejna grupa Bractw wielkopolskich w tym Kurkowe Bractwo Strzeleckie z Witkowa zał.1742r.

Z inicjatywy Neumanna i Gaworzewskiego zaktywizowało swoją działalność Kurkowe Bractwo Strzeleckie. Po zawodach strzeleckich odbywających się w Zielone Świątki, zwołano zebranie i zaproponowano wpisanie bractwa do rejestru sądowego, przystąpienie do Zjednoczenia Bractw Kurkowych w Poznaniu, podjęcie prac nad rozbudową strzelnicy, zakup jednolitego umundurowania dla braci i podjęcia kroków w celu przyciągnięcia nowych członków. Pierwszym widocznym efektem tych działań był imponujący pochód zorganizowany 15 września 1929 roku, w którym 30 nowo umundurowanych braci udało się na teren strzelnicy, by tam walczyć o godność Króla żniwnego. Do pochodu przyłączyli się wszyscy starsi i zasłużeni obywatele miasta, jak Aleksander Knast, Zygmunt Łuszczewski, Aleksander Ogórkiewicz, Aleksander Perlicki, Józef Połczyński. Koronę Króla zdobył tego dnia naczelnik poczty Kozłowski, a wieczorem po strzelaniu, wygłoszono uroczyste przemówienia. Nieco później, w marcu 1930 roku, Bractwo Kurkowe przy pomocy wojska ukończyło przy drodze do Wrześni budowę strzelnicy na sześć stanowisk, z której mogli korzystać również członkowie Przysposobienia wojskowego.

Adres korespondencyjny:
ul. Wodociągowa 23
62-230 Witkowo

Telefon: 533 474 111
Email: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript.

NIP: 784-248-70-70
REGON: 301772215
KRS: 0000388377

Numer konta bankowego:
BS w WITKOWIE 03 8538 0002 0000 2366 2000 0010

Kontakt

Adres korespondencyjny:
ul. Wodociągowa 23
62-230 Witkowo

Telefon: 533 474 111
Email: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript.

REGON: 301772215
KRS: 0000388377