Pierwszy okres działalności Bractwa Strzeleckiego w Witkowie zamyka I i II rozbiór Polski. Okres ten od powstania do rozbiorów charakteryzował się rozkwitem działalności Bractw Strzeleckich i utrwalaniem wspólnej tradycji brackiej do obrony nie tylko swoich miast, ale i całej Ojczyzny. W efekcie rozbiorów Wielkopolska znalazła się z zaborze pruskim, w tych nowych warunkach przed Bractwami Strzeleckimi stanęły inne cele, szczególnie działających w małych miasteczkach takich jak Witkowo, gdzie społeczność była zdominowana przez Polaków. W tych Bractwach szczególną wagę przywiązywano do kultywowania dawnych tradycji, podkreślania swojej polskości, opieraniu się germanizacji i nie utraceniu swojego polskiego charakteru.
Następuje dalszy rozwój miasta Witkowa i tak jak podaje publikacja "Dzieje Witkowa" liczba ludności w 1794r. wynosi około 1600 mieszkańców, rozwija się rzemiosło zrzeszając w wspólnym cechu 83 rzemieślników w tym: 43 szewców, 7 sukienników, 3 cieśli, 3 krawców, 2 ślusarzy, 5 garbarzy, 3 stolarzy, 2 tkaczy, 3 cukierników, 5 młynarzy, 2 piekarzy. Niektórzy z nich działali w Bractwie Strzeleckim i byli przygotowani do wzięcia udziału w powstaniu walcząc w oddziałach powstańczych insurekcji kościuszkowskiej, która nie ominęła naszych okolic. Stacjonowały tu odziały powstańcze, które 22 sierpnia 1794 roku pod dowództwem gen. Jana Lipskiego, dziedzica dóbr czerniejewskich nocą zaatakowały i zdobyły Gniezno. Powstańcy pochodzili z okolicznych miejscowości w tym z Witkowa. Nie można stwierdzić, czy byli wśród nich członkowie Bractwa Strzeleckiego.
Bractwo musiało stawić czoła nowej niełatwej rzeczywistości, władze pruskie w okresie Wielkiego Księstwa Poznańskiego rozpoczęły okres wzmożonej germanizacji, rozpoczęła się kolonizacja, wykup polskich majątków ziemskich, a wraz z napływem urzędników pruskich przybyli nowi osadnicy pochodzenia niemieckiego. Następują ograniczenia w używaniu języka polskiego w szkołach i urzędach. Zaborca zaczyna coraz ostrzej prowadzić swoją antypolską politykę wprowadzając do Bractw Strzeleckich działających na terenie Wielkopolski mieszkańców narodowości niemieckiej i zmieniając ich statuty na statuty w języku niemieckim. Natomiast w tych bractwach, które oparły się takiej polityce władze pruskie zakazują prowadzenia strzelań brackich, a niejednokrotnie konfiskują im broń i odbierają strzelnice. Dla Bractwa Strzeleckiego w Witkowie rozpoczął się trudny okres , to czas walki o swoje przetrwanie i dochowanie wierności swoim tradycjom. Walka ta trwała do odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918r.
Odzyskanie niepodległości, poprzedzone zwycięskim powstaniem wielkopolskim, w którym brali również członkowie Bractwa Strzeleckiego z Witkowa często wykorzystując swoją broń bracką do walki w powstaniu w tak zwanej "kompani Witkowskiej" lub przejmując władze i rozbrajając żołnierzy niemieckich stacjonujących w budynku szkoły powszechnej w Witkowie. Należeli do nich: Stanisław Gaworzewski, Aleksander Knast, Józef Roesler, Jan Strużyna, Aleksander Ogórkiewicz, Wacław Knast, Wacław Konieczyński, Zygmunt Tomczak, Zygmunt Łuszczyński. Zwycięskie Powstanie Wielkopolskie umożliwiło powrót do tradycji i spowodowało spontaniczny rozwój bractw strzeleckich, które za swe główne hasło uznały dewizę: " Ćwicz oko i dłonie w ojczyzny obronie".
W myśl rozporządzenia Wojewody Poznańskiego z dnia 12 lipca 1920 roku w przedmiocie bractw strzeleckich na obszarze województwa, moc utraciły obowiązujące wszystkie statuty Bractw Strzeleckich pisane w języku polskim lub niemieckim. W tym czasie wraz ze zmianą Statutu, który zatwierdził starosta gnieźnieński, następuje prawdopodobnie zmiana nazwy Bractwa, na "Kurkowe Bractwo Strzeleckie w Witkowie zał. 1742r." Zaczęto również używać okrągłej pieczęci.
Pieczęć okrągła, której odciski widnieją na posiadanych fotokopiach dokumentów.
Po odrodzeniu się Rzeczypospolitej zrodziła się idea utworzenia organizacji jednoczącej bractwa strzeleckie. W dniu 7 sierpnia 1922 roku na I Zjeździe Delegatów w Poznaniu podjęto decyzję o utworzeniu Zjednoczenia Bractw Strzeleckich Zachodnich Ziem Polskich. Na II Zjedzie w 1925 roku w Bydgoszczy zmieniono nazwę na Zjednoczenie Bractw Strzeleckich RP, kolejny II Kongres Zjednoczenia rozpoczął obrady 13 sierpnia 1927 r. w Grudziądzu. Przy znacznej frekwencji delegatów, dokonano statutowej zmiany nazwy zjednoczenia na: " Zjednoczenie Kurkowych Bractw Strzeleckich Rzeczypospolitej Polskiej." Warto odnotować, że w tym czasie do Zjednoczenia zgłosiła akces kolejna grupa Bractw wielkopolskich w tym Kurkowe Bractwo Strzeleckie z Witkowa zał.1742r.
Z inicjatywy Neumanna i Gaworzewskiego zaktywizowało swoją działalność Kurkowe Bractwo Strzeleckie. Po zawodach strzeleckich odbywających się w Zielone Świątki, zwołano zebranie i zaproponowano wpisanie bractwa do rejestru sądowego, przystąpienie do Zjednoczenia Bractw Kurkowych w Poznaniu, podjęcie prac nad rozbudową strzelnicy, zakup jednolitego umundurowania dla braci i podjęcia kroków w celu przyciągnięcia nowych członków. Pierwszym widocznym efektem tych działań był imponujący pochód zorganizowany 15 września 1929 roku, w którym 30 nowo umundurowanych braci udało się na teren strzelnicy, by tam walczyć o godność Króla żniwnego. Do pochodu przyłączyli się wszyscy starsi i zasłużeni obywatele miasta, jak Aleksander Knast, Zygmunt Łuszczewski, Aleksander Ogórkiewicz, Aleksander Perlicki, Józef Połczyński. Koronę Króla zdobył tego dnia naczelnik poczty Kozłowski, a wieczorem po strzelaniu, wygłoszono uroczyste przemówienia. Nieco później, w marcu 1930 roku, Bractwo Kurkowe przy pomocy wojska ukończyło przy drodze do Wrześni budowę strzelnicy na sześć stanowisk, z której mogli korzystać również członkowie Przysposobienia wojskowego.
